PHẦN II
Bắc Thuộc Thời Đại
(11 tr. Tây lịch 931 sau Tây lịch)
CHƯƠNG 1
Bắc Thuộc Lần Thứ I
(111 tr. Tây lịch 39 sau Tây lịch)
1. Chính Trị nhà Tây Hán
2. Tích Quang và Nhâm Diên
1. Chính Trị nhà Tây Hán.
Năm canh ngọ (111 tr. Tây lịch) vua Vũ đế nhà
Hán sai Lộ Bác Đức và Dương Bộc sang đánh nhà Triệu, lấy nước Nam việt rồi cải
là Giao chỉ bộ, và chia ra làm 9 quận, là những quận này:
1. Nam hải: (Quảng đông)
2. Thương ngô: (Quảng tây)
3. Uất lâm: (Quảng tây)
4. Hợp phố: (Bắc Việt và mấy
tỉnh ở phía Bắc Trung Việt)
5. Giao chỉ: (Bắc Việt và mấy tỉnh ở phía Bắc Trung
Việt)
6. Cửu chân: (Bắc Việt và mấy tỉnh ở phía Bắc Trung Việt)
7. Nhật nam: (Bắc
Việt và mấy tỉnh ở phía Bắc Trung Việt)
8. Châu nhai: (đảo Hải nam)
9. Đạm nhĩ:
(đảo Hải nam)
Mỗi quận có quan thái thú coi việc cai trị trong quận và lại có
quan thứ sử để giám sát các quận. Ở trong quận Giao chỉ thì có những lạc tướng hay
lạc hầu vẫn được thế tập giữ quyền cai trị các bộ lạc tựa hồ như các quan lang ở
mạn thượng du đất Bắc Việt bây giờ.
Quan thứ sử trước tiên là Thạch Đái , đóng phủ
cai trị ở Long uyên.
Có sách chép là phủ trị thủa ấy đóng ở Lũng khê,
thuộc phủ Thuận thành bây giờ.
Từ đời vua Vũ đế cho đến hết đời nhà Tây Hán
không thấy sử nói gì đến đất Giao chỉ nữa. Mãi đến năm kỷ sửu (năm 29 Tây lịch)
là năm Kiến Võ thứ 5 đời vua Quang vũ nhà Đông Hán thì mới thấy chép rằng thứ sử
Giaochỉ là Đặng Nhượng sai sứ về cống nhà Hán. Bởi vì khi Vương Mãng cướp ngôi
nhà Hán, bọn Đặng Nhượng, Tích Quang và Đỗ Mục ở Giao chỉ giữ châu quận, không
chịu phục Vương Mãn. Đến khi vua Quang Vũ trung hưng lên, bọn Đặng Nhượng mới
sai sứ về triều cống.
2. Tích Quang và Nhâm Diên.
Về đầu thế kỷ đệ nhất có hai người sang làm
thái thú trị dân có nhân chính. Một người tên là TÍCH QUANG làm thái thú Giao chỉ,
một người tên là NHÂM DIÊN làm thái thú quận Cửu chân.
Tích Quang sang làm thái thú quận Giao chỉ từ đời
vua Bình đế nhà Tây Hán, vào quãng năm thứ hai, thứ ba về thế kỷ đệ nhất. Người
hết lòng lo việc khai hóa, dạy dân lấy điều lễ nghĩa, cho nên dân trong quận có
nhiều người kính phục.
Nhâm Diên ở Cửu chân được 4 năm thì được thăng
chức về Tàu đi làm quan chỗ khác. Dân sự quận ấy ái mộ Nhâm Diên, làm đền thờ.
Cớ người vì được nhờ quan thái thú cho nên sau sinh con ra, lấy tên Nhâm mà đặt
tên cho con để tỏ lòng biết ơn.
Toàn văn tác phẩm "Việt Nam Sử Lược" của Trần Trọng Kim
No comments:
Post a Comment